Vissen naar Alaska koolvis:
het zit in de familie
Van afstand lijkt het net een drijvend stadion dat uitsteekt boven een donkere diepte. Met trawlnetten vist de C/P Starbound in het bij Alaska horende gebied van de Beringzee op koolvis, het dek fel verlicht zodat het werk ook ‘s nachts door kan gaan. Van 8 uur 's avonds tot 8 uur ‘s ochtends is dit het domein van Tylar Loewen.
Als dekbaas in de nachtelijke uren is het aan de 29-jarige Loewen om het vistuig en de bemanning veilig te houden. Torenhoge golven slaan tegen de boeg en een muur van water stuwt op, hoog genoeg om tegen de ramen van het stuurhuis uiteen te spatten. Werken in dermate ruige zeeën is zwaar, maar zolang hij aan het eind van zijn shift maar een net vol vis binnenhaalt, is dat het allemaal waard, zegt hij. “We zijn blij; we halen geld binnen. En dat geeft ons een enorme kick.”
Net als voor vele anderen in de sector heeft Loewen zijn voorliefde voor de visserij niet van een vreemde. Zijn vader is kapitein op een schip dat in vele opzichten lijkt op zijn schip. Ooit wil Loewen ook kapitein worden en om zijn ambitie kracht bij te zetten, heeft hij alvast zijn stuurmansdiploma behaald. Hij is niet van plan de komende tientallen jaren te verkassen en rekent erop dat de koolvissen ook blijven zitten waar ze zitten.
"Ik wil dat dit altijd zo blijft. Hier wil ik carrière maken.”
Hij kan erop vertrouwen dat hij in deze opzet zal slagen - de Amerikaanse visserij naar Alaska koolvis is een van de best beheerde visserijen ter wereld.
Goede cijfers voor duurzaamheid
Alaska koolvis van Amerikaanse visserijen is door de Marine Stewardship Council als duurzaam gecertificeerd. Dat betekent dat een team van onafhankelijke wetenschappers heeft vastgesteld dat de visserij een effectief beheer heeft om te zorgen dat de visserij zich aan wetenschappelijk vastgestelde limieten houdt en de impact op andere soorten en het mariene milieu tot een minimum beperkt. Na de onafhankelijke beoordeling zijn de bevindingen aan collega-wetenschappers en het algemene publiek voorgelegd. Alleen vis-, schaal- en schelpdierproducten van MSC gecertificeerde visserijen mogen het blauwe MSC-keurmerk dragen.
De Amerikaanse visserij naar Alaska koolvis werd in 2005 voor het eerst door de MSC als duurzaam gecertificeerd. Sindsdien behoren de duurzaamheidsscores tot de hoogste van alle onder het MSC-programma gecertificeerde visserijen.
Innovatie centraal
Bij duurzaamheid gaat het niet zozeer om een stempel van goedkeuring, maar veel meer om het continu aanpassen aan nieuwe milieu- en marktuitdagingen, zodat de gezondheid van visbestanden en de bestaanszekerheid van families als de Loewens voor de toekomst worden veiliggesteld.
Het in 1999 geïntroduceerde vangstaandeelsysteem was een van de meest ingrijpende veranderingen op het gebied van duurzaamheid in de Amerikaanse visserij naar Alaska koolvis. Omdat binnen dit systeem de toegestane jaarlijkse vangsthoeveelheid verdeeld wordt over de vissers, wordt de onderlinge concurrentie tussen de schepen direct weggenomen. Waar de schepen in het verleden verzeild raakten in een race tegen elkaar of onder zeer zware omstandigheden doorgingen om maar zoveel mogelijk vissen te vangen voordat de jaarlijkse limiet was bereikt, konden ze zich nu richten op het onder goede omstandigheden vangen van hun eigen maximale hoeveelheid en hun ongebruikte aandeel desgewenst doorverkopen.
Het vangstaandeelsysteem heeft er niet alleen toe geleid dat de visserij gedurende het seizoen in rustiger vaarwater terechtkwam, maar heeft koolvisverwerkers ook nog eens de kans geboden consistenter te werken en zich aan te passen aan veranderingen in de consumentenvraag.
Een afgestemd ritme van vissen en verwerken draagt bij aan het bereiken van de hoogste kwaliteit en efficiëntie en stelt verwerkers in staat meer voedsel uit dezelfde hoeveelheid vis te halen.
Nu weet ieder schip van tevoren hoeveel vis er gevangen zal worden. De uitdaging zit hem er tegenwoordig in de kosten laag te houden en zoveel mogelijk uit de vis te halen. “Er loopt niemand meer op te scheppen als er grote hoeveelheden vis aan land worden gebracht”, zegt Loewen. Het gaat erom hoeveel waarde er uit een vangst gehaald wordt.
Vangers/verwerkers als de Starbound verwerken de vis direct na de vangst aan boord. Binnen een paar uur fleren ze de koolvis, vriezen hem in, verpakken hem en voorzien hem van etiketten die aangeven waar en wanneer de vis gevangen is. De ongefileerde verwerken ze tot een vermalen visproduct dat als basis dient voor surimi, zoals bijvoorbeeld imitatiekrab of andere vis-, schaal- en schelpdierproducten. Viskuit, een delicatesse in Azië, wordt gescheiden en gesorteerd.
In 2014 werd de C/P Starbound grondig gerenoveerd. Het schip werd precies doormidden gesneden om er een nieuwe sectie van ongeveer 18 meter in te lassen.
“Dankzij de verbouwing zijn wij in staat ieder stukje van alle vissen die we uit de oceaan halen te benutten”, zegt Karl Bratvold, die na 22 jaar als kapitein van de Starbound het ruige water heeft verruild voor het vasteland om leiding te gaan geven aan het renovatieproject. “Vroeger maakten we alleen filets, surimi en viskuit. Nu kunnen we meer producten maken, tot meer markten toetreden en onze afvalstroom beperken.”
Op het schip maken ze vismeel, een product dat gebruikt wordt als ingrediënt in het voer voor veel verschillende soorten aquacultuurproducten. Bovendien produceren ze nu visolie voor de markt van voedingssupplementen, hoewel een gedeelte daarvan aan boord wordt gebruikt als hernieuwbare brandstof voor de boiler, zodat ze het gebruik van fossiele brandstoffen nog verder beperken.
Het renovatieproject nam in totaal tien maanden in beslag en kostte 45 miljoen dollar. "Een gigantische investering”, zegt Bratvold. “Als de Amerikaanse visserij niet zo duurzaam was geweest en de vissers en verwerkers van Alaska koolvis niet continu zouden inzetten op innovatie, dan zouden wij het niet in ons hoofd halen om 45 miljoen dollar uit te geven aan een boot.”
"We zien hoe duurzaam de visserij is. Het bewijs wordt in de Beringzee geleverd. Dit jaar verloopt de visserij absoluut fenomenaal."
Bevroren en verpakte koolvis wordt uit het schip gehaald.
Bevroren en verpakte koolvis wordt uit het schip gehaald.
Karl Bratvold, 22 jaar lang kapitein van de C/P Starbound en verantwoordelijk voor de verbouwing
Karl Bratvold, 22 jaar lang kapitein van de C/P Starbound en verantwoordelijk voor de verbouwing
Een Familiekwaal
Vandaag staat de 46-jarige Jeff Garrison aan het roer. Net als Loewen bracht ook hij in zijn jeugd vele zomers op vissersschepen door. Zijn vader was kapitein op een 38 meter lange trawler/crabber uit Dutch Harbor, het centrum van de Amerikaanse visserij naar Alaska koolvis. "Een prachtige, kleine boot,” vertelt hij. “Hier ben ik opgegroeid. We speelden erop. Elke dag was het een grote speeltuin voor ons.”
Er is niks dat zijn vader had kunnen doen om hem van een carrière in de visserij af te houden, zegt hij. “Je ziet je vader en je denkt dat hij van steen moet zijn, omdat hij de oceaan op gaat. Als jong ventje denk je dan alleen maar “Wauw, ik wil net als hem zijn.”
Dutch Harbor is dan wel nog steeds een vissersdorpje aan het einde van de wereld, toch heeft de visserij het ruige imago van de hoogtijdagen ingeruild voor het comfort van een professionele, goed gereguleerde, innovatieve industrie. En daar kunnen de vissers hier prima mee leven.
Als consumenten kiezen voor Alaska koolvis voorzien van het MSC-keurmerk, dan kiezen ze ervoor families als de Loewens en de Garrisons te ondersteunen en kunnen ze erop vertrouwen dat ze voor een vers en duurzaam product gaan.
“Het is onze taak de dingen te laten zoals we ze hebben aangetroffen”, legt Garrison uit. “Als de mensen het blauwe MSC keurmerk op ons product ziet, dan hoop ik dat zij beseffen dat wij goed zorgen voor de visbestanden die hier leven.”
In Noord-Amerika en Europa wordt koolvisfilet alom gebruikt in populaire gepaneerde producten en verwerkt in lekkernijen zoals de Filet-O-Fish van McDonald's of Iglo Omega 3 vissticks. Maar ook niet-gepaneerde producten en surimi winnen steeds aan populariteit. Wij toveren de ware smaak van de Beringzee op het bord, in de hoop dat nog vele toekomstige generaties ervan mogen genieten.
Filet-O-Fish: Alaska Koolvis
